Quan điểm của nhà làm phim về vấn đề đưa yếu tố văn hóa dân tộc vào trong phim hiện nay

Vai trò của điện ảnh đối với việc truyền đạt kiến thức của học sinh hiện nay là rất lớn. Thế nhưng, theo đánh giá của đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp - đạo diễn của bộ phim nổi tiếng Việt Nam “Đập cánh giữa không trung”, văn hóa Việt trong các bộ phim Việt Nam chiếu rạp hiện nay (kể cả phim thương mại và phim nghệ thuật) thể hiện khá “trồi sụt”, lúc có lúc không. Nhận xét thêm, đạo diễn Chung Chí Công cũng nhận xét rằng văn hóa trong phim “chủ yếu được thể hiện thông qua những lớp bề mặt mà chưa đào sâu vào cội nguồn tạo ra văn hóa đó. Ví dụ như phim Cô Ba Sài Gòn nói về áo dài nhưng chủ yếu là mượn áo dài để nói về chuyện nhân vật trong phim chứ xem phim xong vẫn không thấy được giá trị của chiếc áo dài với người Việt”.  Từ các nhận xét trên, ta có thể rút ra rằng văn hóa dân tộc trong các bộ phim Việt hiện nay dù đang được quan tâm, song văn hóa vẫn chưa là yếu tố trọng tâm hay được thể hiện như là một nét đặc sắc của bộ phim.

Hơn nữa, cũng phải để ý một hiện tượng rằng, một số bộ phim Việt cũng đã ảnh hưởng phong cách của Châu Âu trong hình thức và nội dung bộ phim. Về hình thức, nhiều bộ phim đã bắt đầu chú tâm hơn về mặt kỹ xảo và âm thanh trong phim cũng như áp dụng công nghệ làm phim của Hollywood. Bộ phim “Hai Phượng” cũng là một ví dụ điển hình cho công nghệ làm phim hành động. 

Tuy nhiên, về nội dung, nhiều bộ phim đã có nhiều biểu hiện của sự ảnh hưởng văn hóa nước ngoài. Lấy ví dụ điển hình trong bộ phim Em chưa 18 có rất nhiều nét tương đồng văn hóa đậm chất Tây phương, như buổi tiệc Prom, cách sinh hoạt của trường quốc tế, quan điểm về tình dục. Qua sức ảnh hưởng của bộ phim, hiện nay giới trẻ học sinh cũng bắt đầu yêu thích và tổ chức những buổi tiệc Prom hoành tráng như ở phương Tây. Như ở trường Trung học Phổ Thông Trần Đại Nghĩa, trường Trung học Phổ thông chuyên Lê Hồng Phong,...

Từ đó, ta có thể thấy được sức ảnh hưởng của phương Tây đối với điện ảnh Việt Nam đương đại là rất lớn. Giải thích cho hiện tượng này, đạo diễn Chung Chí Công trả lời rằng đó là do “đó là chuẩn đẹp của số đông” và nó thực sự đã thu hút khán giả. Tuy nhiên, ông cũng trả lời rằng vì thế các nhà làm phim phải thực sự dũng cảm để đột phá và dám đi tìm cái chuẩn đẹp cho phim Việt như người Hàn, Nhật và châu Âu đã làm. Và theo chúng tôi, đó là phương pháp tốt nhất để giải quyết được tình trạng ngoại lai văn hóa trong các bộ phim hiện nay.

Bảo Ngọc
Tổng hợp ý kiến từ các đạo diễn